TMMOB
Anadolu`da Yerbilimleri Eğitiminin Kısa Tarihçesi
Anadolu
Yerbilimleri
Jeoloji
Pamir H. N. Türkiyede Yerbilimleri Öğretiminin Tarihçesi (Tatbiki Jeoloji Defteri No 115). Yeniden yayınlanma: Yeryuvarı ve İnsan: 4/4 (1979), 6-10, 1972.
Yalçın M. N., Penck G. W. Auf den Fussspuren eines deutschen Geowissenschaftlers in Istanbul (1915- 1918): Prof. Dr. Walther Penck. Osmanlı Bilimi Araştırmaları: 20/2, 1-58, 2019.
Yalçın M. N. (Ed) İstanbul Üniversitesinde Jeoloji-Bir Asırlık Geçmiş. Gürsoy Grup Kültür Yayınları, İstanbul, 2015.
Yalçın M. N., Koral H., Öztürk H., Tuğrul A., Ustaömer T., Emre H, Keskin M. (Editörler) İstanbul Üniversitesinde Jeolojinin 100. Yılı- Emeği Geçenler, 1915-2015. Bilfen Yayıncılık, İstanbul, 2017.
Gökten E. Ankara Üniversitesinde Yerbilimi Eğitimi ve Öğretiminin Gelişimi. 64. Türkiye Jeoloji Kurultayı (25- 29 Nisan 2011) Bildiri Özleri Kitabı, Jeoloji Mühendisleri Odası, Ankara, s. 330-332, 2011.
Turgut H. Maden Bilimcilerin Duayeni Sadrettin Alpan; İnsanı Maden Yaşatır. Doğan Kitap, İstanbul, 694 s, 2019.
Kazancı N. Maden Bilimcilerin Duayeni Sadrettin Alpan: İnsanı Maden Yaşatır, Hulusi Turgut, Doğan Kitap, İstanbul, 604 s, isimli kitabın tanıtımı ve değerlendirilmesi. Mavi Gezegen: 27, 39-42, 2019.
Ortaylı İ. 19. Yüzyılda Ankarada Yaşam. Ankara Konuşmaları, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, s. 84-95, 1992.
Kadıoğlu S. Osmanlı Döneminde Türkiyede Ziraat Okulları Üzerine Notlar ve Tedrisat-ı Ziraiye Nizamnamesi, Kutadgubiliğ VIIII, İstanbul, s. 239-257, 2005.
Çağatay N. Türk Yüksek Öğretim Tarihine Genel Bir Bakış. Türk Tarih Kurumu, Belleten: 54, 1209-1221, 2010.
Öksüz H., Köksal Ü. Amerikan Belgeleri Işığı Altında Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türkiyede Eğitim. Akademik Bakış: 11/23, 317-351, 2018.
Koç B., Baskıcı M. Bozkırdan Sanayinin Başkentine. Ankara Sanayi Tarihi. ATO 50. Yıl. Ankara Ticaret Odası Yayını, Yayın No 62, Ankara, 304 s, 2013.
Sezer-Feyzioğlu H., Güven İ. Cumhuriyete Geçişte Ankarada Eğitimsel Gelişmeler. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi: 62, 253-300, 2018.
Tunçer M. Ankara (Angora) Şehri Merkez Gelişimi (14. 20.Yy). Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri Dizisi, No 292, Ankara, 110 s, 2001.
Çelebi N. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesindeki Mülteci Profesörler. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi: 43, 259-272, 2003.
Aysal N. Mustafa Kemal Paşanın Ankarada İlk Günleri; Ziraat Mektebi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi: 39, 359-396, 2007.
Ceylan M. A. Türkiye Coğrafyasına Katkıda Bulunan Yabancı Bilim Adamları: H. Louis ve W.J. Mc Callien. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi: 7/29, 176- 191, 2014.
Yaşar S. Yüksek Ziraat Enstitüsünün Kuruluşu ve Alman Bilim Adamlarının Çalışmaları. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi: 10/19, 135-148, 2015.
Bir A. Max Pfannenstielin Yüksek Ziraat Enstitüsü Kütüphane Müdürlüğü Yılları (1938-1941). Osmanlı Bilimi Araştırmaları: 22/2, 341-354, 2021.
Kartalkanat A. Cumhuriyet Döneminde Madenciliğimizin Gelişimi ve Türkiye Madencilik Politikası. Jeoloji Mühendisliği: 38, 51-67, 1991.
Kayıran M., Saygın S. İzmir İktisat Kongresi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yakın Tarih Dergisi: 2/5, 27- 70, 2019.
Ahmet Refik. Osmanlı İmparatorluğunda Madencilik. Sadeleştiren; İlhami Kural, yeniden yayınlandığı yer; Yeryuvarı ve İnsan: 1979, s. 30-32, 1931.
Tamzok N. Osmanlı İmparatorluğunun Son Döneminden Çok Partili Döneme Madencilik Politikaları, 1861-1948. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi: 63-4, 179-204, 2008.
Lahn E. Türkiye Jeolojik Bibliyografyası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni: 1(2), 96-135, 1948.
Grancy W. Anadolu Kömür Havzası Şark Kısmında Bugüne Kadar Yapılan İstikşaflar ve Neticeleri. MTA Dergisi: 4, 46-88, 1939.
Tokay M. Contribution a letude Geologique de la Region Comprise Entre Ereğli, Alaplı, Kızıltepe et Alacaağzı. MTA Dergisi: 42/43, 37-78, 1952.
Kadıoğlu S. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsünde Mülteci Bilim Adamları. Osmanlı Bilimi Araştırmaları: IX/1-2, 184-197, 2007-2008.
Çiftçi S. Y. Kuruluşunun 75. Yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayını, Ankara, 2008.
Türk F., Çınar S. Türkiye ile Almanya Arasındaki Bilimsel İlişkiler: Türk-Alman Üniversiteleri. Akademik Bakış: 7/13, 45-65, 2013.
Akman A. Yüksek Ziraat Enstitüsünün Öyküsü. Gıda Dergisi: 15 (1), 3-12. 1990.
Yaşar S. Prof.Dr. Friedrih Falkenin Türk Ziraat Ve Bilim Hayatına Katkıları. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi: 10/120, 157-169, 2015.
Aşkın U. Yüksek Ziraat Enstitüsü; Tam Bağımsızlık Yolunda Anıt Bir Kurum. Türk Dünyası Araştırmaları: 117/231, 85-114, 2017.
Yaşar S. 1933 Üniversite Reformu Sürecinde Ankarada Görevli Alman Uzmanlar ve Yaptıkları Çalışmalar. İksad Yayınevi, Ankara, 150 s, 2021. ISBN 978-625- 8007-88-6
Demirel Ö. F. Yüksek Ziraat Enstitüsünün Kuruluş Yıllarında Almanca Dersleri, Okutmanları Ve Öğretim Yöntemleri. Diyalog: 2021/1, 122-144, 2021.
Şengör, A. M. C. Kuzey Anadolu Fayının Keşfi. TÜBİTAK Bilim Teknik Dergisi: 338 (Ocak), 8-15, 1996.
Teichert C. An Early German Supporter of Continental Drift. Earth Sciences History: 5 (2), 134136, 1986.
Oğur Y. Bay Salomonu Hatırlamak. Karar Gazetesi 29 Ocak 2020 Çarşamba, İstanbul, 2020.
Hoppe A. Ordinarius in Heidelberg und Ankara. ZDGG Journal Applied and Regional Geology: 174, 313-343, 2023.
Dağlı E. Jeolog Mülteci Bilim İnsanı W. Salomon-Calvinin Hayatı ve Türkiyeye Katkıları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi: 14, 743-757, 2024.
Pamir H. N. Jeoloji Kurumu Açılış Nutku. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni: 1/1, 1-6, 1947.
Kazancı N., Aytun A., Günok E. Kanlıgöl ve Ankaranın Kent Kimliğini Oluşturabilecek Yerbilimsel Özellikler. Ankara Araştırmaları Dergisi: 6/1, 97-109, 2018.
Carmon A. The Impact of the Nazi Racial Decrees on the University of Heidelberg. Yad Vahsem Studies XI: 131, 163, 1976.
Çam H. İki Dünya Savaşı Arasında Türkiyeye Akademisyen Göçü. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 241 s, 2012.
Şengör A. M. C. Max Pfannensteilin Yaşam Öyküsü; Yirminci Yüzyılın Bir Bilim İnsanının Biyografisine Yansıması. Kitap tanıtımı. A. Hoppe, Unter und Oben, Ordinarus and Rektor, Neue Folge no 9, Verlag Karl Alber, Freiburg, 2021. Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi: 22 (2), 355-358, 2021.
İlgüz N. Prof. Şevket Birand. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni 6, 155-157, 1956.
Koç B. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin Kuruluş Süreci, İlk Mezunları ve Halil İnalcık. Osmanlı Tarihi Araştırma Merkezi (OTAM) Dergisi: 40 /Güz, 27-43, 2016.
Kazancı N., Erol O. Sedimentary Characteristics of a Pleistocene Fan-Delta Complex from Burdur Basin, Turkey. Zeit. Geomorphology: 31, 261- 275, 1987.
Engin T., Özkan Y. Z. MTAnın Maden Arama Tarihçesi. MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni: 16, 17- 37, 2013.
Kazancı N., Gürbüz A., Kazancı K. M. Geosciences Education in Primary and Secondary Schools of Turkey. In: Earthscience Education, Global Perspective (Ed. Robero Greco and Leslie Almberg), Instituto Federal, Pouso Alegre, ch.25, 315-331, 2018. E-Book ISBN978-85-67952-14-7
URL-1 https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ankara-ziraat-mektebi
URL-2 https://ataturkansiklopedisi
URL-3 https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum. php?b=10124
Öz: Cumhuriyet Türkiye`sinde bugünkü anlayışla ve resmi olarak yerbilimleri eğitimi,1933`te, üniversite reformu ile oluşturulan İstanbul Üniversitesi`nde ve sonraki yıllarda Ankara Üniversitesi`ne dönüştürülen Yüksek Ziraat Enstitüsünde (YZE) başlamıştır. Kuruluş gerekçesi 1921 İzmir İktisat Kongresine uzanan YZE, uzun alt yapı hazırlıklarından sonra Cumhuriyetin Onuncu yılında açılmış, bünyesindeki Arziyat ve Madeniyat isimli yerbilimi enstitüsü ise bir yıl sonra, tanınmış jeolog Salomon Calvi`nin gelişi ile aktif olmuştur. Bu enstitü daha sonra Ankara Fen Fakültesi bünyesine aktarılmıştır. 1941`de vefat eden ve kabri Ankara`da olan Calvi`nin, Ankara Jeoloji gibi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü`nün (MTAE) kuruluşuna da öncülük ettiği görülür. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi (DTCF), 1937`den itibaren ciddi yerbilimi eğitimi yapan Ankara`daki üçüncü kuruluştur. Jeolog çalıştıran kurumların çoğalmasına (DSİ, YSE,KGM, TKİ, TPAO) ilaveten, ODTÜ ve Hacettepe jeoloji bölümlerinin kuruluşu Başkent`i zaman içinde yerbilimlerinin merkez üssü haline getirmiştir. 1990`dan itibaren sayıları hızla artan jeoloji mühendisliği bölümlerinin bazıları son yıllarda öğrencisiz kalmıştır ve yerbilimlerine ilgiyi artırmanın yolları tartışılmaktadır. Burada son doksan yılık geçmiş kısaca özetlenmektedir.
Erken Cumhuriyet Yapıları ve Jeoloji
Cumhuriyet yapıları
Jeoloji
Öz: Samimi bir dostlar toplantısında, ülkemizdeki yerbilimlerinin tarihçesi, Ankara Jeoloji, özellikle Yüksek Ziraat Enstitüsü (YZE) ve Salomon Calvi`den bahsederken, emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Yavuz Okan "Türkiye Jeoloji Kurumu benim doğduğum evde kuruldu ve gelişti" dedi, yakın zamanda kendisinin çektiği ekteki iki fotoğrafı gösterdi, resim altlarında verilen açıklamaları yaptı (Resim 1, 2).Şimdi ikisi de kültür varlığı olarak tescilli bu evlerin konumu ve bulundukları yer şehir tarihi ve jeoloji açısından ilginç görünüyor.
Cumhuriyetimizin İlk Yüzyılında Petrol Jeolojisinde Başarılanlar
Cumhuriyet
Petrol Jeolojisi
doğalgaz
Taşman, C. E. Petrol Aramaları-1923den Evvel ve Sonra. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Mecmuası: 4, 69- 72, 1938.
Taşman, C. E. Petrolün Türkiyede Tarihçesi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Mecmuası: 39, 14-22, 1949.
Lokman, K. Ramandağ Petrolü. MTA Bülteni: 20, 306- 311, 1940.
Lokman, K. Memleketimizde Petrol Araştırmaları. Türkiye Jeoloji Bülteni: 6, 91-114, 1958.
Ediger, V. Ş. Osmanlıda Neft ve Petrol. ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık, 2006.
Yurtoğlu N. Cumhuriyet Döneminde Türkiyede Petrol Arama Politikaları (1923-1950). Gazi Akademik Bakış: 10, 145-168, 2017.
Blakey, E. S. Oil on Their Shoes-Petroleum Geology to 1918. The American Association of Petroleum Geologists, s. 109-114, 1985. ISBN 0-89181-803-0
Taşman, C. E. Van Gölü Civarında Korzot Petrolü. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Mecmuası: 5, 41-42, 1936.
Terzi, A. Bağdat-Musulda Abdülhamidin Mirası Petrol ve Arazi. Timaş Yayınları, 320 s., 2009. ISBN: 978- 975-263-893-8.
Lucius, M. Errinerungen an Kleinasien. Die Türkei von heute, In: Publications de l Institut grand-ducal, section des sciences naturelles, XI, 193-199, 1929.
Özcan, H. E. Fotoğraflarla Ulusal Petrol 1929-1954. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Arama Dairesi Başkanlığı Arşiv ve Tarih Yayınları-1, Poyraz Ofset, 118 s., 2006.
Taşman, C. E., (Djevad Eyoub) Petroleum Possibilities of Turkey. AAPG Bulletin, 15, 6, 629-669, 1931.
Taşman, C. E. Müreftede Petrol Aramaları. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Mecmuası: 3, 17-19, 1936.
Egeran, N. Raman Petrolü. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Mecmuası: 39, 7-8, 1949.
Egeran, N. Güney-Doğu Türkiyede Mevcut Petrol Sahaları Hakkında. Maden Tetkik ve Arama Dergisi: 41, 53-58, 1951.
Egeran, N. Adana Havzası Jeolojik Karakterleri ve Petrol İmkânları. Maden Tetkik ve Arama Dergisi: 39, 23-30, 1949.
Tolun, N. Türkiyenin Petrol İmkanlarına Kısa Bir Bakış. 1957 Petrol Faaliyeti, Petrol Dairesi Neşriyatı: 2, 1-11, 1958.
Mobil Exploration Mediterranean Inc. Bulgurdağ Oil Field-Turkeys First Light Oil. Petroleum Admimistration Bulletin, 5, 38-41, 1960.
Yalçın, M. N. 100. Yılın Hikâyesi-İstanbul Darülfünunu Arziyat Dar-ül Mesaisinden İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümüne (1915-2015). M. Namık Yalçın (Editör), İstanbul Üniversitesinde Jeoloji-Bir Asırlık Geçmiş. Gürsoy Grup Kültür Yayınları No:4, s.11-31, 2015.
Kadıoğlu, S. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946). Bilim Tarihi Müzesi ve Dokümantasyon Merkezi Yay. No. 1, 342 s., 1998. ISBN 975-404- 501-1.
İlleez, H. İ. ve Atay, Ş. D. Türkiye Petrol Jeologları Derneği 50. Yıl. Fersa, Ankara, 111 s., 2008.
https://www.tpao.gov.tr/tarihce ulaşım; 29.01.2024
https://www.tpao.gov.tr/file/2301/uc-yil-ust-uste-karadenizde-buyuk-kesif-118563b554e174a16.pdf
https://www.tpao.gov.tr/file/2212/tr-sehit-es-ma-cevik-bilgi-notu-1142639970ba4dca4.pdf
https://www.jmo/org.tr/kurumsal/hakkimizda.php. , ulaşım 23.02.2024
https://www.gzt.com/derin-tarih/abdulhamid-pet-rolleri-kimden-nasil-korudu-2656325
Öz: Bu makale, Cumhuriyetimizin 100. Yılını idrak ettiğimiz 2023 yılında, bu ilk yüzyılda petrol jeolojisi konusunda kaydedilmiş mesafelerin kilometre taşlarıyla ifade edildiği bir yazı olarak tasarlanmıştır. Her konu ve her alan bağlamında başarılanların ele alındığı yazılarda, yola çıkılan tarihteki koşullar ve bunun öncesinde gelinmiş olan noktanın da belirtilmesi gerekmektedir. Çünkü başarılanların doğru olarak değerlendirilmesi, ancak bunların hangi koşullarda sağlandığının bilinmesi durumunda, mümkündür. Bu düşünceden yola çıkılarak petrol jeolojisi konusunda başarılanların ele alınacağı bu yazıda üç ana konudaki gelişmeler ve ulaşılanlara yer verilmiştir. Bunlar;
1. Petrol ve Doğal Gaz Arama Çalışmaları
2. Petrol Jeolojisi Eğitimi
3. Kurumlar`dır.
Hemen belirtmek gerekir ki, bu çalışmada konu tüm ayrıntılarıyla ele alınmamıştır. Yukarıdaki üç başlık için de önce Cumhuriyet Öncesi dönem kısaca özetlenmiş, ardından da kilometre taşları mantığıyla gelişmeler ve başarılanlar kronolojik olarak sıralanmıştır. Bu nedenle de bu yazı bilim tarihine bir katkı olarak değerlendirilmemelidir. Amaç, bir dönemin değerlendirilmesi sürecinde o dönemdeki koşulların ve gelişmelerin de gözetilmesine katkıda bulunmaya çalışmak olmuştur. Jeolojinin diğer konularında yapılacak benzer çalışmalara bir örnek oluşturulması da bir diğer amaçtır.
Dünya`da Büyük Ölçekli İlk Piroteknoloji Uygulaması: Mahkemağcin Yeraltı Şehri
(Kızılcahamam, Ankara)
Mahkemağcin Yeraltı Şehri
Piroteknoloji Uygulaması
piroklastik kayaçlar
Kazancı N., Öncel M. S., Özgüneylioğlu A., Erturaç M. K., Şahiner E. The First Wall-Rehabilitation Technique Used in a Galatean Cave Settlement of Anatolia, Turkey. Geoarchaeology: 37, 658-681, 2022.
Kazancı N., Suludere Y., Mülazımoğlu N. S., Tuzcu S., Mengi H., Hakyemez,Y. Mercan, N. Milli Parklarda Jeomiras- 1. Soğuksu Milli Parkı ve Çevresi Jeositleri. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Jeolojik Mirası Koruma Derneği, Ankara, 60 s., 2007.
Kazancı N. Geological Background and Three Vulnerable Geosites of the KızılcahamamÇamlıdere Geopark Project in Ankara, Turkey. Geoheritage: 4, 249- 261, 2012.
Ayhan A. Geological and Morphological Investigations of the Underground Cities of Cappadocia Using GIS. Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University, Ankara, 120 s., 2004.
Yamaç A., Tok E., Filikçi B. Underground Cities of Kayseri (Turkey). Proceedings of International Congress of Speleology in Artificial Cavities (Rome, March 11-17, 2015), s. 285-292, 2015.
Eker M. Hayalden Gerçeğe; Kişisel Penceremdem Kızılcahamam-Çamlıdere Jeoparkının Öyküsü. Kızılcahamam Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi, Kızılcahamam, Ankara, 170 s, 2013.
Sevim M. Mahkemağcin Kültürel Jeosit Alanı: Ankaranın Tüfe Oyulan Tarihi. Milliyet Gazetesi, Arkeoloji Haberleri, 22.11.2021, sayı 664064, 2021.
Khalifa M. A., Kumon F., Yoshida K. Calcareous Duricrust, Al Qasim Province, Saudi Arabia: Occurrence and Origin. Quaternary International: 209, 163174, 2009.
Conca J. L. Differential Weathering Effect and Mechanisms. Doktora Tezi, California Institute of Technology, Pasadena, California, 265 s, 1985.
Kopar I. Akdağ ve Topuz Dağı (Nevşehir) Civarındaki Peribacaları Gövdesinde Oluşan Oksidasyon Kabuğu ve Morfojenetik Önemi. Türk Coğrafya Dergisi: 54, 53- 68, 2010.
Öngür T. Kızılcahamam GBsinin Volkanolojisi ve Petroloji İncelemesi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni: 20, 1-12, 1977.
Toprak V., Savaşcın Y., Güleç N., Tankut A. Structure of the Galatean Volcanic Province, Turkey. International Geology Review: 38, 747758, 1996.
Şen S., Delfino M., Kazancı N. Cestepe: A New Early Pliocene Vertebrate Locality in Central Anatolia and Its Stratigraphic Context. Annales de Paléontologie: 103, 149163, 2017.
Türkecan A., Dinçel A., Hepşen N., Papak İ., Akbaş B., Sevin M., Özgür İ. B., Bedi Y., Mutlu G., Sevin D., Ünay E., Saraç G., Karataş S. Bolu-Çankırı (Köroğlu Dağları) Arasındaki Neojen Yaşlı Volkanitlerin Stratigrafisi ve Petrolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni: 6, 85-103, 1991.
Tankut A., Akıman O., Türkmenoğlu A., Güleç N., Gökur T. Tertiary Volcanic Rocks in North-west Central Anatolia. Proceedings of the 1990 International Earth Sciences Colloquium on the Aegean Region, Vol. 2, s. 450-466, 1990.
Tankut A., Güleç N., Wilson M., Toprak V., Savasçın Y., Akıman O. Alkali Basalts From the Galatia Volcanic Complex, NW Central Anatolia, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences: 7, 269274, 1998.
Keller J., Jung D., Eckhardt F. J., Kreuser H. Radiometric Ages and Chemical Characterisation of the Galatean Andesite Massif, Pontus, Turkey. Acta Volcanologica: 2, 267-276, 1992.
Wilson M., Tankut A., Güleç N. Tertiary Volcanism of the Galatia Province, North-west Central Anatolia, Turkey. Lithos, 42, 105-121, 1997.
Karaoğlu Ö., Varol E., Lustrino M., Chiaradia M., Toygar Sağın Ö., Hemming S.R., Uysal İ. Large-Volume and Swift Magmatic Response to Late Cenozoic Segmentation of the Subducted Neotethyan Oceanic Slab: Evidence From the Galatian Volcanic Province, Northwestern Turkey, International Geology Review: 2024. DOI: 10.1080/00206814.2024.2333003
Akkemik Ü., Türkoğlu N., Poole I., Çiçek İ., Köse N., Gürgen G. Woods of a Miocene Petrified Forest Near Ankara, Turkey. Turkish Jounal of Agriculture and Forestry: 33, 8997, 2009.
Hatipoğlu M., Türk, N. A combined Polarizing Microscope, XRD, SEM, and Specific Gravity Study of the Petrified Woods of Volcanic Origin from the Çamlıdere ÇeltikçiGüdül Fossil Forest in Ankara, Turkey. Journal of African Earth Sciences: 53, 141157, 2009.
Yavuz-Işık N., Demirci C. Miocene Spores and Pollen from Pelitcik Basin, Turkey Environmental and Climatic Implications. Compte Rendus Palevol: 8, 437446, 2009.
Kazancı N. Guidebook for the Kızılcahamam Volcanics and Petrified Forest in Central Anatolia, Turkey. Mid-congress Field Excursions Guide Book, Tectonic Crossroads. Evolving Orogens of Eurasia-Africa-Arabia, Ankara, Turkey 4-8 October 2010, Middle East Technical University, s 35-48, 2010.
Erzen A. İlkçağda Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayını, VII Seri, No12, Ankara, 110 s. 1946.
Vardar L. Galatia Bölgesi Kaleleri/Yerleşmeleri Yüzey Araştırması: Ankara ve Kırıkkale İlleri, 2000.
Ulusoy D. (2006). Archaeology of the Galatians at Ancyra from the Hellenistic Period Through the Roman Era. Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University, Ankara, 118 s, 2006.
Yörükan G. A study on Celtic/Galatian impacts on the Settlement Pattern in Anatolia Before the Roman Era. Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University, Ankara, 241 s, 2009.
Kaya M. A. Anadoluda Galatlar ve Galatya Tarihi. Çizgi Kitabevi Yayını, Ankara, 396 s, 2011.
Török A., Forgo L. Z., Vogt, T. T., Löbens S., Siegesmund S., Weiss T. The Influence of Lithology and Pore-Size Distribution on the Durability of Acid Volcanic Tufts, Hungary. In: Building Stone Decay: From Diagnosis to Conservation (Eds. R. Prykryl & B.J. Smith). Geological Society, London, Special Publications, 271, s. 251-260, 2007.
Wenk H-R., Bulakh A. Minerals, Their Constitution and Origin. Cambridge University Press, ISBN 0 521- 82238-6, 645 s, 16 plates, New York, 2004.
Liritzis I., Singhvi A. K., Feathers J. K., Wagner G. A., Kadereit A., Zacharias N., Li S. H. Luminescence Dating of Archaeological Materials. In: Luminescence Dating in Archaeology, Anthropology, and Geoarchaeology, s. 25-40, Springer, Heidelberg, 2013.
Şahiner E., Meriç N. A Trapezoid Approach for the Experimental Total-to-Peak Efficiency Curve Used in the Determination of True Coincidence Summing Correction Factors in a HPGe Detector. Radiation Physics and Chemistry: 96, 50-55, 2014.
Hajpál M. Fire Damaged Stone Structures in Historical Monuments: Laboratory Analyses of Changes in Natural Stones by Heat Effect. Proceedings: Collected Papers on Building Technology, 18th CIB World Building Congress, May 2010, Salford, UK, s. 164-173, 2010.
Saiang C. ve Miskovsky K. Effect of Heat on the Mechanical Properties of Selected Rock Types A Laboratory Study. In: Harmonising Rock Engineering and the Environment (Ed. Q. Qian & Y. Zhou). Taylor & Francis Group, London, s. 815-820, 2012.
Heap M. J., Kushnir A. R. L., Luke Griffiths L., Wadsworth F. B., Marmoni G. M., Fiorucci M., Martino S., Baud P., Gil H. A., Reuschlé T. Fire Resistance of the Mt. Epomeo Green Tuff, A Widely Used Building Stone on Ischia Island (Italy). Volcanica: 1, 33-48, 2018.
Bailey A. W. Anderson M. L. Fire Temperatures in Forest Communities Crass, Shrub and Aspen of Central Alberta. Journal of Range Management: 33, 37-40, 1980.
Reynard-Callanan J. R., Pope G. A., Gorring M. L, Feng H. Effects of High-Intensity Forest Fires on Soil Clay Mineralogy. Physical Geography: 31, 407-422, 2010.
Wotton B. M., Gould J. S., McCaw W. L., Cheney N. Ph., Taylor S. W. Flame Temperature and Residence Time of Fires in Dry Eucalypt Forest. International Journal of Wildland Fire: 21, 270-281, 2012
Aldeias, V., Dibble, H.L., Sandgathe, D., Goldberg, G., McPherron, S.J.P. (2016). How heat alters underlying deposits and implications for archaeological fire features: A controlled experiment. Journal of Archaeological Science, 67, 64 - 79.
Kreimerman, I. ve Shahack-Gross, R. (2019). Understanding conflagration of one-story mud-brick structures: an experimental approach. Archaeological and Anthropological Sciences, 11, 29112928.
http://www.korumakurullari.gov.tr/Eklenti/41321,ankara-envanter.pdf?0
Öz: Dünyadaki nadir varlıklar, tarihteki ilk olaylar veya ilk uygulamalar her zaman olağanüstü ilgi çekmiş, merak uyandırmıştır. Bunlar "doğal veya kültürel miraslardır", bilinmeyi ve korunmayı hak ederler. Doğal ve kültürel miraslar bulundukları yere değer katmakla birlikte, insanlığın ortak malıdır, ulusal ve uluslararası kuruluşlarca belgelenmeleri, tescil edilmeleri ve gelecek kuşaklara aktarılması için her türlü tedbirin alınması önerilmektedir. İnsan eliyle ortaya çıkan küresel iklim değişikliklerinin yoğunlaştığı son yirmi yıldır, miras alanlarının önemi iyice artmış, turizm yolu ile yerel kalkınmaya hizmet ettikleri için de "aranır" olmuşlardır. Böyle olağanüstü değerde kültürel jeoloji varlıklarından biri Ankara`dadır ve uzun zamandır yerbilimcilerin çabalarına karşın yerel yönetim ve kamuoyu farkındalığı sağlanamamıştır. Frigler tarafından kazılmış, Galatlar tarafından kullanılmış, Ankara Kızılcahamam`daki "Mahkemağcin Yeraltı Şehri - MyŞ", geniş çaplı piroteknolojinin dünyada uygulandığı ilk yerdir (Şekil 1, 2). Buna ilişkin bilimsel araştırma sonuçları Geoarchaeology`de yayınlanmıştır [1]. Bu yazının amacı ise bilimsel önemi uluslararası düzeyde doğrulanmış böyle önemli jeoloji ve kültür varlığına dikkat çekmek,yerel kalkınmada kullanılması ve daha iyi değerlendirilmesi için çağrı yapmaktır.